Èçõîäúò íà ïðîöåñà íà ðàçøèðÿâàíå íà Àòëàíòè÷åñêèÿ ïàêò íà Èçòîê, æåëàí íàé-âå÷å îò Ñúåäèíåíèòå ùàòè, â íèêàêúâ ñëó÷àé íå ìîæå äà áúäå ïðåäâàðèòåëíî îïðåäåëåí. Íåãîâèòå ïîñëåäèöè äàëå÷ ùå íàäñêî÷àò âîåííàòà ñôåðà. Íî òîâà, êîåòî áè òðÿáâàëî äà áúäå ïîêàç íà ñèãóðíîñò, ìîæå è äà ñå îêàæå êàòî ñêîê íà êó÷åòî, íåñúîáðàçåí ñ òîÿãàòà.

Êàêòî ìîæåøå äà ñå ïðåäâèäè, ðóñêî-àìåðèêàíñêàòà ñðåùà íà âèñîêî ðàâíèùå, ñúñòîÿëà ñå â êðàÿ íà ìàðò â Õåëçèíêè, íå îêàçà íèêàêâî âúçäåéñòâèå âúðõó ïðîöåñà íà ðàçøèðÿâàíå íà ÍÀÒÎ â Èçòî÷íà Åâðîïà, à ñàìî çà ïîðåäåí ïúò ïîòâúðäè åäíà ñèòóàöèÿ, êîÿòî ñå ïðîòî÷âà âå÷å ìåñåöè íàðåä: îò åäíà ñòðàíà - Àòëàíòè÷åñêèÿò Ïàêò, êîéòî àãðåñèâíî ïðîäúëæàâà ïðîâåæäàíåòî íà åêñïàíçèâíàòà ñè ïîëèòèêà, à îò äðóãà - ðóñêîòî ðúêîâîäñòâî - ñòðîãî íà äóìè, íî íàïúëíî áåçñèëíî íà äåëà. Ïî ñëó÷àé ñðåùàòà íà âèñîêî ðàâíèùå, êîÿòî ùå ñå ïðîâåäå â íà÷àëîòî íà þëè â Ìàäðèä, íÿêîè èçòî÷íîåâðîïåéñêè ñòðàíè ùå áúäàò ïîêàíåíè äà âëÿçàò â ÍÀÒÎ. Âñå ïàê å íåîáõîäèìî äà ïîä÷åðòàåì, ÷å ñòàâà äóìà ñàìî çà ïîêàíà, à íå çà ðåàëíî âëèçàíå â Ïàêòà, êîåòî ùå ñå îñúùåñòâè åäâà ñëåä äâå ãîäèíè, ïðåç 1999 ã. - ïî ñëó÷àé 50 ãîäèøíèíàòà îò îñíîâàâàíåòî íà ÍÀÒÎ. Ïî òîçè íà÷èí ñå ñëàãà íà÷àëîòî íà åäèí äâóãîäèøåí ïåðèîä, ïðåç êîéòî ùå èìàìå âúçìîæíîñò äà ïðèñúñòâóâàìå íà íåïðåäâèäèìè ðàçâðúçêè è êîéòî âúâ âñåêè ñëó÷àé ùå áúäå íàïðåãíàò â öåëèÿ ðåãèîí.

Ïîëó÷èõìå ïðèìåð çà òîâà ïðåç ìàðò, êîãàòî ñàìî ñ íÿêîëêî äíè ðàçëèêà åäèí îò äðóã, âèñøè ïðåäñòàâèòåëè íà ïðàâèòåëñòâàòà íà Ïîëøà è Óêðàéíà îáâèíèõà Ðóñèÿ, ÷å êðîè òàéíè ïëàíîâå çà äåñòàáèëèçàöèÿ íà ñúîòâåòíèòå ñòðàíè, êàòî îòêðèòî ñâúðçàõà òåçè îáâèíåíèÿ ñ ïðîòèâîïîñòàâÿíåòî íà ðóñíàöèòå íà ðàçøèðÿâàíåòî íà ÍÀÒÎ. Ïðåç àïðèë íàðàñíà íàïðåæåíèåòî ñúùî òàêà è ìåæäó ×åøêàòà ðåïóáëèêà è Ñëîâàêèÿ, êîèòî ñëåä ðàçäåëÿíåòî íà ×åõîñëîâàêèÿ ïîääúðæàõà äîáðè îòíîøåíèÿ. Âúïðåêè ÷å Ñëîâàêèÿ íå å ìåæäó ñòðàíèòå, êîèòî ïðåç þëè ùå áúäàò ïîêàíåíè, òÿ ðåøè äà ïðîâåäå ðåôåðåíäóì ïî âúïðîñà çà åâåíòóàëíî ïðèñúåäèíÿâàíå êúì ÍÀÒÎ, ïðåäèçâèêâàéêè ïî òîçè íà÷èí ÿâíà ïîëèòè÷åñêà íåðâíîñò â áëèçêàòà ×åøêà ðåïóáëèêà, ÷èéòî ïðåçèäåíò ñå ïî÷óâñòâóâà ïðèíóäåí íåêîëêîêðàòíî äà ïîâòîðè, ÷å íÿìà íóæäà îò ðåôåðåíäóì, "òúé êàòî âñè÷êè ñà ñúãëàñíè" è íàðå÷å ñëîâàøêèÿ ïðåìèåð Ìå÷èàð "ïàðàíîèê".

Íåêîëêîêðàòíèòå ñëîâåñíè àòàêè îò ñòðàíà íà ÷åøêîòî ðúêîâîäñòâî äîâåäîõà íàé-íàïðåä äî îòëàãàíå íà îôèöèàëíîòî ïîñåùåíèå íà Ìå÷èàð â Ïðàãà, à ñëåä òîâà è äî âðåìåííî îòçîâàâàíå çà êîíñóëòàöèè íà ñëîâàøêèÿ ïîñëàíèê â ×åøêàòà ðåïóáëèêà, êàòî â ñúùîòî âðåìå ìåæäó äâåòå ñòðàíè çàïî÷íà îòêðèò ñïîð çà ïîäÿëáàòà íà çëàòîòî íà ×åõîñëîâàøêàòà ðåïóáëèêà è çà ñúîòâåòíèòå äúëãîâå.

Âúçìîæíî å âúçíèêâàíåòî íà ïðîáëåìè, ñúùî òàêà è ìåæäó Ðóìúíèÿ è Óíãàðèÿ, â ñëó÷àé, ÷å âòîðàòà ïîëó÷è ïðåäèìñòâî ïðè ïðèåìàíåòî â Ïàêòà, êàêòî âå÷å èçãëåæäà ñèãóðíî, êàòî ïî òîçè íà÷èí ñè îñèãóðè ïðåèìóùåñòâåíî ïîëîæåíèå, êîåòî íå ìîæå äà íå îêàæå âëèÿíèå âúðõó ãîëÿìà ÷àñò îò óíãàðñêèòå ìàëöèíñòâà â Ðóìúíèÿ (íàä äâà ìèëèîíà; â Ñëîâàêèÿ ñúùî æèâåå çíà÷èòåëåí áðîé óíãàðöè).

È âñå ïàê, íàé-ãîëåìèòå ðèñêîâå îò êðèçà ñà ñâúðçàíè ïîâå÷å ñ èêîíîìèêàòà è âúòðåøíàòà ïîëèòèêà íà îòäåëíèòå ñòðàíè, îòêîëêîòî ñ îòíîøåíèÿòà ìåæäó ðàçëè÷íèòå íàöèè. Òðèòå ñòðàíè, êîèòî ùå áúäàò ïîêàíåíè (×åøêàòà ðåïóáëèêà, Ïîëøà è Óíãàðèÿ, êàòî ñå èçêëþ÷àò èçíåíàäè â ïîñëåäíèÿ ìîìåíò), íà ïðúâ ïîãëåä ñà ñðåä íàé-ñòàáèëíèòå. Âúïðåêè òîâà, çà ÷åøêàòà èêîíîìèêà êàòî ÷å ëè å ïðåìèíàë ïåðèîäúò íà ñòàáèëíîñò, çà êîéòî ïðàâèòåëñòâîòî è áå òîëêîâà õâàëåíî, çà äà îòñòúïè ìÿñòî íà åòàï íà ðåöåñèÿ ñ âñè÷êè ðèñêîâå, êîèòî âêëþ÷âà òîçè ôàêò â åäíà ñòðàíà, â êîÿòî ðåàëíèÿò äîõîä íà ïî-ãîëÿìàòà ÷àñò îò íàñåëåíèåòî ïðîäúëæàâà äà å ïî-íèñúê îò ïðåäè 1989 ãîäèíà. Âå÷å ïîâå÷å îò ãîäèíà â ×åøêàòà ðåïóáëèêà ìíîãîêðàòíî ñå ïðîâåæäàò âíóøèòåëíè ñòà÷êè íà æåëåçíè÷àðè, ëåêàðè, ïðåïîäàâàòåëè è ïåíñèîíåðè, êàòî â ñúùîòî âðåìå, çà äà ðàçðåøè ïðîáëåìà ñ áàëàíñîâèÿ è òúðãîâñêè äåôèöèò, íàðàñòâàùè åêñïîíåíòíî, êëàòåùîòî ñå ïðàâèòåëñòâî âúçíàìåðÿâà äà ïðåäïðèåìå ñúêðàùàâàíå íà ñîöèàëíèòå ðàçõîäè, îòëàãàíî äîñåãà èìåííî, çà äà ñå èçáåãíå èçîñòðÿíå íà íàïðåæåíèåòî â ñòðàíàòà.

 Ïîëøà íàðàñòâàò íàöèîíàëèñòè÷åñêèòå è ôîíäàìåíòàëèñòêî-êàòîëè÷åñêèòå ñèëè, âúçíàìåðÿâàùè äà ñå ñúþçÿò âúâ âðúçêà ñ èçáîðèòå, êîèòî ùå ñå ïðîâåäàò òàçè ãîäèíà, â êîàëèöèÿ, îáåäèíåíà îêîëî îñòàòúöèòå îò ñòàðèÿ ïðîôñúþç "Ñîëèäàðíîñò".

Íÿêîè ñòðàíè, êîèòî íàé-âåðîÿòíî ïðåç þëè íÿìà äà áúäàò ïîêàíåíè äà ñå ïðèñúåäèíÿò êúì ÍÀÒÎ, ñúùî çàïî÷íàõà ðàäèêàëíè ðåôîðìè ñ öåë äà áúäàò ïî-ïðèâëåêàòåëíè ïî îòíîøåíèå íà çàïàäíèÿ âîåíåí ñúþç, çà êîéòî åäíî îò çàäúëæèòåëíèòå óñëîâèÿ çà ïðèåìàíå íà íîâè ÷ëåíîâå å äåìîêðàöèÿòà (ðàçáèðàíà êàòî ëèïñà íà ïðå÷êè îò ñòðàíà íà çàêîíà çà èêîíîìè÷åñêîòî è ïîëèòè÷åñêîòî ïðîíèêâàíå íà Çàïàäà) è ñúùåñòâóâàíåòî íà ðàçâèòà ïàçàðíà èêîíîìèêà. Òàêúâ å ñëó÷àÿò ñ Ðóìúíèÿ, ñòðàíà, â êîÿòî íåóäîâëåòâîðåíîñòòà íà íàñåëåíèåòî îò áåçäåéíîòî è êîðóìïèðàíî ïðàâèòåëñòâî íà Èëèåñêó, äîâåäå äî èçáîðà íà íîâî ïðàâèòåëñòâî, êîåòî äðàñòè÷íî óñêîðè òåìïîâåòå íà ïðèâàòèçàöèÿòà (ñúñ ñúîòâåòíî óâîëíÿâàíå íà ðàáîòíèöèòå) è íà ñúêðàùàâàíå íà ñîöèàëíèòå ðàçõîäè, ñïàçâàéêè ðåöåïòèòå, ñúñòàâåíè îò ÌÂÔ è Ñâåòîâíàòà áàíêà è ãóáåéêè ñàìî çà íÿêîëêî ìåñåöà, ñïîðåä ïðîó÷âàíèÿòà, èçâúðøåíè îò ðàçëè÷íè èíñòèòóòè, ïîäêðåïàòà íà ñîáñòâåíèòå ñè èçáèðàòåëè. Íîâîèçáðàíèÿò ïðåìèåð ×îðáåà ïðÿêî ñâúðçà òåçè ðåôîðìè ñ èçèñêâàíèÿòà çà ïðèåìàíå â ÍÀÒÎ. Àíàëîãè÷íà ïîëèòèêà ñå ïðîâåæäà â Áúëãàðèÿ, êúäåòî íîâîòî âðåìåííî ïðàâèòåëñòâî, êîåòî óïðàâëÿâà â îòñúñòâèåòî íà Ïàðëàìåíò ñëåä áóðíèòå äåìîíñòàðöèè îò ÿíóàðè, èçáðà êàòî ïúðâà îôèöèàëíà ìåæäóíàðîäíà ñòúïêà èìåííî ìîëáàòà çà ïðèñúåäèíÿâàíå êúì Àòëàíòè÷åñêèÿ Ïàêò. Îñâåí òîâà, ñìå ñâèäåòåëè è íà àëáàíñêîòî âúñòàíèå (ÿðúê ïðèìåð íà êðèçà, êîÿòî ìîæå äà âúçíèêíå èçâåäíúæ ïî âúòðåøíè èêîíîìè÷åñêè è ïîëèòè÷åñêè ïðè÷èíè), ðèñêóâàùî äà èçìåíè êàðòèíàòà íà Áàëêàíèòå, ðåãèîí, â êîéòî âå÷å å íàëèöå ïðèñúñòâèåòî íà ÍÀÒÎ êàòî ïðÿê ðåçóëòàò îò âîåííà íàìåñà (â Áîñíà), êîÿòî, êàêòî íåïðåêúñíàòî çàÿâÿâàò ïðåäñòàâèòåëè íà Ïàêòà, èçèãðà ðîëÿòà íà ãåíåðàëíà ðåïåòèöèÿ çà ðàçøèðÿâàíåòî íà Àòëàíòè÷åñêèÿ ñúþç íà Èçòîê. Òóê ñúùåñòâóâà âúçìîæíîñò çà âúçîáíîâÿâàíå íà êîíôëèêòà ìåæäó ÑÀÙ è Åâðîïà ïî îòíîøåíèå ñôåðèòå íà âëèÿíèå â ðåãèîíà (êàêòî òîâà ñòàíà â Þãîñëàâèÿ, íà ãúðáà íà íàñåëåíèåòî).

 ïîñëåäíî âðåìå ÑÀÙ ïðîìåíèõà ïîëèòèêàòà ñè íà èçêëþ÷èòåëíî âîåíåí èíòåðåñ íà Áàëêàíèòå ñúñ ñúçäàâàíåòî íà SECI (Èíèöèàòèâà çà êîîïåðèðàíå â þãîèçòî÷íà Åâðîïà), êîÿòî â áëèçêî áúäåùå áè òðÿáâàëî äà ïóñíå â õîä ïðîåêòè ïîä åêñêëóçèâíà àìåðèêàíñêà åãèäà, áåç íèêàêâî åâðîïåéñêî ó÷àñòèå. Òàçè èíèöèàòèâà ïðåäèçâèêà îòðèöàòåëíàòà ðåàêöèÿ íà Õúðâàòñêî, èêîíîìè÷åñêè ñâúðçàíî ñ Ãåðìàíèÿ, êîÿòî âúïðåêè âñè÷êî ïðèå äà ó÷àñòâóâà êàòî ñòðàíà - íàáëþäàòåë. È íàêðàÿ, íå áèâà äà ñå ïîäöåíÿâà åäèí ïîòåíöèàëíî äåñòàáèëèçèðàù çà ÍÀÒÎ åëåìåíò - ïðèñúñòâèåòî íà íîâè ÷ëåíêè, ÷èÿòî êóëòóðà, èñòîðèÿ è òðàäèöèè ñà ñëåäâàëè è ñëåäâàò ðàçâèòèå, ðàçëè÷íî îò òîâà íà Çàïàäíà Åâðîïà, äà íå ãîâîðèì çà ÑÀÙ.

Äðóãî íåèçâåñòíî å ðåàêöèÿòà íà Ðóñèÿ â ïî-äàëå÷íî áúäåùå íà òîâà, êîåòî âñå ïî-ÿñíî ñå î÷åðòàâà êàòî îáêðúæàâàíå îò ñòðàíà íà Ñúåäèíåíèòå ùàòè. Íà ñåâåð ÑÀÙ ñèëíî íàïèðàò çà âêëþ÷âàíå â ÍÀÒÎ íà áàëòèéñêèòå ñòðàíè (Ëèòâà, Ëàòâèÿ è Åñòîíèÿ), ñ÷èòàíî çà íåïðèåìëèâî îò Ðóñèÿ è íà êîåòî ñå ïðîòèâîïîñòàâÿò, ñúùî òàêà, è åâðîïåéñêèòå ÷ëåíêè íà Ïàêòà. Âúïðåêè âñè÷êî, àìåðèêàíöèòå è àíãëè÷àíèòå âå÷å ñúòðóäíè÷àò ïðè îáó÷àâàíåòî è ïîääðúæêàòà íà îáùà âîåííîìîðñêà ñèëà íà áàëòèéñêèòå ñòðàíè, äîêàòî Âàøèíãòîí ðàáîòè íàä ñïîðàçóìåíèå çà ñèãóðíîñò ñ òðèòå ðåïóáëèêè, â î÷àêâàíå íà ïðèåìàíåòî èì â ÍÀÒÎ.

Íà çàïàä îò Ðóñèÿ, îñâåí ðàçøèðÿâàíåòî íà ÍÀÒÎ êúì ×åøêàòà ðåïóáëèêà, Ïîëøà , Óíãàðèÿ è âîåííîòî ïðèñúñòâèå íà Ïàêòà â Áîñíà (äî êîåòî ñå íàðåæäà òîâà íà àìåðèêàíöèòå â Ìàêåäîíèÿ, ïîä çíàìåòî íà ÎÎÍ), àñïåêòè, çà êîèòî âå÷å ñòàíà äóìà, áúðçî çàâëàäàÿâàò ïîçèöèè ïðîàìåðèêàíñêèòå ïîëèòè÷åñêè ñèëè â Ñúðáèÿ, ×åðíà ãîðà è Áúëãàðèÿ, ñòðàíè, êîèòî ïðåç ïîñëåäíèòå ãîäèíè áÿõà ñðåä íàé-îðèåíòèðàíèòå êúì Ðóñèÿ â ðåãèîíà. Óêðàéíà ñúùî âñå ïîâå÷å ñå îðèåíòèðà êúì ïðîàòëàíòè÷åñêà ïîëèòèêà, ïîäòèêâàíà êúì òîâà îò ðåøèòåëíàòà àìåðèêàíñêà åêñïàíçèâíà ïîëèòèêà è îò áåçñèëèåòî, ïîêàçàíî îò Ðóñèÿ: ñòðàíàòà ïîèñêà äà èìà ñïåöèàëíè îòíîøåíèÿ ñ ÍÀÒÎ, ïîëó÷àâàéêè íåîòäàâíà àíãàæèìåíò â òàçè íàñîêà îò ñòðàíà íà àíãëèéñêèÿ ìèíèñòúð íà Îòáðàíàòà Ïîðòèëëî.  ïîñëåäíî âðåìå íàðàñíà íàïðåæåíèåòî è â Êðèì, ïîëóîñòðîâ íà óêðàèíñêà òåðèòîðèÿ, íî ñ ðóñêî ìíîçèíñòâî, êúäåòî å ðàçêâàðòèðóâàíà òàçè ÷àñò îò Ñúâåòñêèÿ ÷åðíîìîðñêè ôëîò, êîÿòî å íàñëåäåíà îò Ðóñèÿ. Êìåòúò íà Ìîñêâà Ëóæêîâ - åäèí îò êàíäèäàòèòå - ôàâîðèòè ïðè åâåíòóàëíà ñìÿíà íà Åëöèí, äàäå øèðîêà ãëàñíîñò íà ëè÷íàòà ñè ïîäêðåïà íà íà ðóñíàöèòå îò Êðèì, äîêàòî Óêðàéíà íàñòîÿâà çà â êðàòúê ñðîê ðóñêèÿò ôëîò äà íàïóñíå áàçàòà â Ñåâàñòîïîë, êúäåòî å ðàçêâàðòèðóâàí â ïîíàñòîÿùåì. Ïðèìåð çà òîâà, ÷å ÍÀÒÎ íå ñå ñìóùàâà ìíîãî îò âúçìîæíèòå ðåàêöèè íà Ðóñèÿ å ôàêòúò, ÷å â äåíÿ ïðåäè ñðåùàòà íà âèñîêî ðàâíèùå Êëèíòúí - Åëöèí, àìåðèêàíöèòå ñúîáùèõà, ÷å ïðåç ñåïòåìâðè ùå ïðîâåäàò âîåííîìîðñêè ìàíåâðè ñ Óêðàéíà òî÷íî ñðåùó Êðèìñêîòî êðàéáðåæèå.

Íàé-àãðåñèâíà îáêðúæàâàùà ïîëèòèêà îáà÷å, Ñúåäèíåíèòå ùàòè ïðîâåæäàò íà þæíî îò Ðóñèÿ. Òóê Âàøèíãòîí âîåííî ïîäïîìàãà òàëåáàíèòå â Àôãàíèñòàí, êàòî â ñúùîòî âðåìå ñïîðåä íÿêîè èçòî÷íèöè àìåðèêàíöèòå ñòîÿò ñúùî òàêà è çàä ôðàêöèÿòà, êîÿòî îêàçà âîåííà ñúïðîòèâà íà ñïîðàçóìåíèåòî, ïîñòèãíàòî ïðåç èçòåêëèòå ìåñåöè â Òàäæèêèñòàí ìåæäó ïðàâèòåëñòâîòî è âúîðúæåíèòå ãðóïè îò îïîçèöèÿòà, ñëåä ãîäèíè íàðåä êðúâîïðîëèòíà ãðàæäàíñêà âîéíà. Îñâåí òîâà, Ñúåäèíåíèòå ùàòè óñïÿõà äà ñå âêëþ÷àò â ïîñðåäíè÷åñêàòà ãðóïà ìåæäó Àçúðáàéäæàí è Àðìåíèÿ ïî âúïðîñà çà Íàãîðíî Êàðàáàõ, ïðèáàâÿéêè ñåðèîçíî ïðèñúñòâèå â åäèí ðàéîí, èçêëþ÷èòåëíî áîãàò íà åíåðãåòè÷íè ðåñóðñè.

 Ñðåäíà Àçèÿ, â îòñúñòâèåòî íà Åâðîïà, Àìåðèêà å ñ ðàçâúðçàíè ðúöå è â ñôåðàòà íà èêîíîìèêàòà è ïîñÿãà êúì áîãàòèòå ðåñóðñè, ïðåäè âñè÷êî ïåòðîëíè, íà ðåãèîíà. Òîçè ðåãèîí ñúùî ñå õàðàêòåðèçèðà ñ ìíîãî íåñòàáèëíè ñèòóàöèè, êàêúâòî å ñëó÷àÿò ñ Êàçàõñòàí, ÷èåòî ïðàâèòåëñòâî îò åäíà ñòðàíà å ïîäïèñàëî äîãîâîðè çà ìèëèàðäè ñ àìåðèêàíñêè è àíãëèéñêè êîìïàíèè çà åêñïëîàòàöèÿ íà ïåòðîëíèòå ðåñóðñè íà ñòðàíàòà, êàòî â ñúùîòî âðåìå âå÷å ìåñåöè íàðåä íå å â ñúñòîÿíèå äà èçïëàùà çàïëàòèòå è ïåíñèèòå è äà íàìåðè ðàçðåøåíèå íà ìèçåðèÿòà, â êîÿòî òúíå íàñåëåíèåòî.

Àìåðèêàíñêàòà åêñïàíçèÿ â Èçòî÷íà Åâðîïà, ÷èéòî öåíòúð å ÍÀÒÎ è "Ïàðòíüîðñòâî çà ìèð" (âîåííà ñòðóêòóðà, ñúçäàäåíà ñïåöèàëíî çà ñòðàíèòå, ñ÷èòàíè íåãîäíè âñå îùå äà ñå ïðèñúåäèíÿò êúì Àòëàíòè÷åñêèÿ ïàêò), ñå îñúùåñòâÿâà íå ñàìî ÷ðåç âîåííè äîãîâîðè è ìóëòèíàöèîíàëíè êîìïàíèè, íî ñúùî òàêà è ÷ðåç ïðÿêî ôèíàíñèðàíå îò ñòðàíà íà Áåëèÿ äîì íà äúðæàâíè èíñòèòóöèè îò òåçè ñòðàíè èëè íà áåçáðîé ôîíäàöèè è íåïðàâèòåëñòâåíè "íåçàâèñèìè" îðãàíèçàöèè, øèðîêî ðàçïðîñòðàíåíè â ðàéîíà. Íåîòäàâíà Êëèíòúí ïîèñêà è ïîëó÷è îò Àìåðèêàíñêèÿ êîíãðåñ óâåëè÷åíèå ñ ïîâå÷å îò 100% íà ôîíäîâåòå çà ïîìîùè íà Èçòî÷íà Åâðîïà. Ïîðàäè òîâà â íîâèÿ áþäæåò ñóìàòà, îòïóñíàòà ñ òàçè öåë ùå ïðåìèíå îò 400 ìèëèîíà äîëàðà ïðåç ìèíàëàòà ãîäèíà íà 900 ìèëèîíà äîëàðà. Òåçè ïàðè ùå ïîñëóæàò çà ôèíàíñèðàíå íà îðãàíèçàöèè êàòî USAID, ÷èÿòî öåë å ðàçïðîñòðàíåíèåòî íà "äåìîêðàöèÿòà è ñâîáîäíèÿ ïàçàð", îáó÷àâàéêè ïðàâèòåëñòâåíè ñëóæèòåëè, îïåðàòîðè îò ìåäèèòå è êàäðè îò ôèðìè ñïîðåä àìåðèêàíñêèòå êðèòåðèè, êàòî òàçè ãîäèíà îñîáåíî âíèìàíèå ñå îáðúùà íà ñòðàíèòå îò Ñðåäíà Àçèÿ. Ìàëêî ïî-ðàçëè÷íà, íî àíàëîãè÷íà çàäà÷à ùå èìà íîâàòà îðãàíèçàöèÿ "Ïàðòíüîðñòâî çà ñâîáîäà", êîÿòî ùå òðÿáâà äà ïîäïîìàãà "Ïàðòíüîðñòâî çà ìèð". Ìíîãî îò ôîíäîâåòå, êîèòî ùå è áúäàò îòïóñíàòè ùå îòèäàò íàïðàâî çà íÿêîè "íåçàâèñèìè" ñðåäñòâà çà ìàñîâà èíôîðìàöèÿ, êàòî Àìåðèêàíñêèÿò äúðæàâåí äåïàðòàìåíò ïîñî÷è Ñúðáèÿ è Áåëîðóñèÿ êàòî ïðèìåð çà ñòðàíè, êîèòî ìîæå äà áúäàò îáåêò íà äåéíîñòòà íà òàçè îðãàíèçàöèÿ.

Íàñòðîåíèåòî íà ðóñíàöèòå ñå âëîøàâà â ðåçóëòàò îò òîâà îáêðúæåíèå, à ñúùî è ïîðàäè ãîëÿìîòî íåäîâîëñòâî îò ñëàáèòå êîíòðîìåðêè, êîèòî ñòðàíàòà å â ñúñòîÿíèå äà âçåìå â åäèí ìîìåíò, â êîéòî ïðåæèâÿâà ïîëèòè÷åñêà è âîåííà êðèçà ñ ãèãàíòñêè ðàçìåðè. Ðóñêèÿò ìèíèñòúð íà âúíøíèòå ðàáîòè Ïðèìàêîâ - ïðèâúðæåíèê íà åäíà "åâðîàçèàòñêà" âúíøíà ïîëèòèêà, íàïðàâè îïèò äà çàäåéñòâóâà äèïëîìàòè÷åñêà îôàíçèâà íà àçèàòñêèÿ ôðîíò è ïî-ñïåöèàëíî ïî îòíîøåíèå íà Êèòàé, Èðàí è, îò÷àñòè, Èíäèÿ.

Ñ Êèòàé è Èðàí áÿõà ïîäïèñàíè âàæíè ñïîðàçóìåíèÿ çà ïðîäàæáàòà íà îðúæèå - ñåêòîð, â êîéòî Ðóñèÿ ñå îêàçâà âèñîêî êîíêóðåíòíîñïîñîáíà ïîðàäè ñúîòíîøåíèåòî êà÷åñòâî/öåíà, êîåòî íÿìà ðàâíè íà ïàçàðà, äîêàòî ñ Èíäèÿ ñúùåñòâóâà ñàìî "÷åðíîâà" çà âúçñòàíîâÿâàíå íà èíòåíçèâíèòå èêîíîìè÷åñêè è âîåííè îòíîøåíèÿ îò ñúâåòñêàòà åïîõà. Ñ Êèòàé áÿõà ïîäïèñàíè ñúùî òàêà âàæíè ñïîãîäáè ïî âúïðîñà çà âçàèìíîòî ïðèçíàâàíå íà ãðàíèöèòå è çà íàìàëÿâàíå íà ãðàíè÷íèòå âîéñêè, êàòî ïî òîçè íà÷èí áå ñëîæåí êðàé íà åäèí êîíôëèêò, êîéòî ñå ïðîòî÷âàøå îò ãîäèíè.

Ñïîðåä àìåðèêàíñêèÿ ïå÷àò, âúïðåêè âñè÷êî å ìàëêî âåðîÿòíî äà ñå ñòèãíå äî ñòàáèëåí ñúþç ìåæäó Ðóñèÿ è Êèòàé, òúé êàòî ãîëåìèÿò èêîíîìè÷åñêè ïðèðàñò íà âòîðàòà ñúùåñòâåíî çàâèñè îò èçíîñà, ïî÷òè 50% îò êîéòî å ïðåäíàçíà÷åí çà Ñúåäèíåíèòå ùàòè. Ðóñèÿ, îò ñâîÿ ñòðàíà, èìà âñå ïî-ãîëåìè ïðîáëåìè ñ ïîëèòè÷åñêèÿ è âîåíåí êîíòðîë íà àçèàòñêàòà ÷àñò îò òåðèòîðèÿòà ñè, êúäåòî ðóñíàöèòå íàìàëÿâàò âñå ïîâå÷å è ïîâå÷å, òúé êàòî ìèãðèðàò â åâðîïåéñêàòà è ÷àñò, à ñå çàñåëâàò êèòàéñêè èìèãðàíòè, íîñåùè ñúñ ñåáå ñè è ñúùåñòâåí èêîíîìè÷åñêè êîíòðîë íà ðàéîíà áëàãîäàðåíèå íà òåõíèòå âðúçêè ñ èêîíîìè÷åñêè ïî-äèíàìè÷íàòà èì ðîäèíà - Êèòàé.

Ðóñíàöèòå çàïî÷âàò äà ãóáÿò êàêâîòî è äà áèëî âëèÿíèå è âúðõó Ñåâåðíà Êîðåÿ, êîÿòî, çà äà ðàçðåøè îãðîìíàòà âúòðåøíà èêîíîìè÷åñêà êðèçà íàé-âåðîÿòíî ùå òðÿáâà äà ñòèãíå äî ñïîðàçóìåíèå ñ Êèòàé è Ñúåäèíåíèòå ùàòè, ñëåä êàòî Ðóñèÿ íå å â ñúñòîÿíèå äà è îêàæå íèêàêâà ïîìîù. Ðóñíàöèòå ñå îïèòàõà äà çàëîæàò êàðòàòà íà ïðîäàæáàòà íà îðúæèå ñúùî è íà Êîðåéñêèÿ ïîëóîñòðîâ, çàïëàøâàéêè äà îòíåìàò íà àìåðèêàíöèòå åäèí îò òåõíèòå íàé-äîáðè àçèàòñêè ïàçàðè - Þæíà Êîðåÿ, è ïðåäèçâèêâàéêè îñòðà ðåàêöèÿ îò ñòðàíà íà Âàøèíãòîí ñïðÿìî íàìåðåíèÿòà íà Ñåóë äà çàêóïè ðàêåòè îò Ðóñèÿ. Âñå ïàê îáùî ïîãëåäíàòî, åëåìåíòúò, êîéòî ïðåäèçâèêâà íàé-ãîëÿìî áåçïîêîéñòâî å ôàêòúò, ÷å ïðè íàëè÷èåòî íà îáêðúæåíèå îò ñòðàíà íà Ñúåäèíåíèòå ùàòè, åäèíñòâåíîòî, êîåòî ïðèäàâà ðåøàâàùà òåæåñò íà Ðóñèÿ, å íåéíèÿò ÿäðåí àðñåíàë, êîéòî âåðîÿòíî ùå èãðàå âñå ïî-öåíòðàëíà ðîëÿ â ïîëèòèêàòà íà ñòðàíàòà.

Ðàçøèðÿâàíåòî íà ÍÀÒÎ è åäíîâðåìåííîòî îáêðúæàâàíå íà Ðóñèÿ îò ñòðàíà íà Ñúåäèíåíèòå ùàòè, èçëàãàò íà íÿêîè ðèñêîâå âñå ïàê è çàïàäíèòå ñòðàíè. Ïðåäè âñè÷êî, ùå íàñòúïÿò èçìåíåíèÿ âúâ âúòðåøíîòî ðàâíîâåñèå íà Ïàêòà, êîéòî ùå òðÿáâà äà ïðåïðàâè ñîáñòâåíàòà ñè ñòðóêòóðà, ïðèñïîñîáÿâàéêè ÿ êúì íîâèòå çàäà÷è çà âîåííà è ïîëèòè÷åñêà åêñïàíçèÿ, êàêòî è êúì ïðèñúñòâèåòî íà íîâè ÷ëåíêè ñ èçèñêâàíèÿ è ïðîáëåìè, ñúâñåì ðàçëè÷íè îò ïúðâîíà÷àëíèòå.  ïî-äàëå÷åí ïëàí, îñâåí òîâà, òðóäíîñòèòå ïðè èêîíîìè÷åñêàòà è âàëóòíà èíòåãðàöèÿ ñðåä ñòðàíèòå îò Åâðîïåéñêèÿ ñúþç, ìîæå äà ñå îòðàçÿò è âúòðå â ÍÀÒÎ, çàñèëåíè îò ôàêòà, ÷å â îáëàñòòà íà âúíøíàòà ïîëèòèêà âòîðàòà íàïðåäâà ñ ãèãàíòñêè êðà÷êè â ñðàâíåíèå ñ ðàçøèðÿâàíåòî íà ÅÑ, êîåòî ñå îòëàãà, âå÷å çà ñúâñåì äàëå÷íè âðåìåíà, ñ ïðîèçòè÷àùîòî îò òîâà ãóáåíå íà åâðîïåéñêîòî âëèÿíèå íà èçòîê. Ñúùåñòâóâà, ñúùî òàêà, è ïðîáëåìúò çà ðàçõîäèòå, êîèòî ùå áúäàò òåæêè íàé-âå÷å çà íîâèòå èçòî÷íè ÷ëåíêè è çà äðóãèòå ñòðàíè âñå îùå â "÷àêàëíÿòà", íî êîèòî ùå áúäàò íå áåç çíà÷åíèå è çà àìåðèêàíñêèòå è åâðîïåéñêèòå êàñè. Âúâ âðúçêà ñ òîâà ñå öèòèðàò âúçìîæíî íàé-ðàçëè÷íè öèôðè, êîèòî âàðèðàò îò íÿêîëêî ìèëèàðäà äîëàðà (âúâ âñè÷êè ñëó÷àè ñëàáî óáåäèòåëíà õèïîòåçà) äî ñòîòèöè ìèëèàðäè äîëàðè, - ðàçíîñêè, ÷èåòî ðàçïðåäåëÿíå ñðåä ðàçëè÷íèòå ÷ëåíêè - ñòàðè è íîâè, îùå íå å îïðåäåëåíî, è êîèòî Ñúåäèíåíèòå ùàòè, àêî èñêàò äà ïîëó÷àò îäîáðåíèå îò ñòðàíà íà Ñåíàòà, ùå òðÿáâà äà ñå îïèòàò ìàêñèìàëíî äà ñòîâàðÿò âúðõó Åâðîïà è âúðõó è áåç òîâà êðåõêèòå èêîíîìèêè íà íîâèòå ÷ëåíêè.

Íàêðàÿ, íå áèâà äà ñå ïîäöåíÿâà è ôàêòúò, ÷å ïðèåìàíåòî íà íîâèòå ñòðàíè â ÍÀÒÎ ùå òðÿáâà äà áúäå ðàòèôèöèðàíî îò ïàðëàìåíòèòå íà âñè÷êè äúðæàâè-÷ëåíêè - ïðîöåñ, êîéòî ïðåç ñëåäâàùèòå äâå ãîäèíè ìîæå äà ñå îêàæå íå áåç ëèïñà íà ïðîáëåìè, êàêòî ñå ïðåäïîëàãà è êîéòî, íàïðèìåð, âå÷å áå èçïîëçóâàí êàòî "ðàçìåííà ñòîêà" îò ñòðàíà íà Òóðöèÿ, êîÿòî â íà÷àëîòî íà òàçè ãîäèíà çàïëàøè, ÷å ùå ïîïðå÷è íà ðàçøèðÿâàíåòî, êàòî ãëàñóâà "ïðîòèâ", â ñëó÷àé, ÷å â êðàòúê ñðî ñòðàíàòà íå áúäå ïðèåòà â ÅÑ.

Àêî íà ðàçøèðÿâàíåòî íà ÍÀÒÎ íà èçòîê ñå ãëåäà êàòî íà ïðåäâàðèòåëíî ÿñåí ôàêò ( è íàé-âåðîÿòíî òðÿáâà äà ñå ñ÷èòà çà òàêúâ), òðóäíî å äà ñå ïðåäâèäè êàêâè ùå áúäàò ïîñëåäèöèòå, êîèòî ïðîöåñúò íà åêñïàíçèÿ ùå èìà ïðåç ñëåäâàùèòå ãîäèíè. Òîâà, êîåòî äíåñ ñå ñìÿòà çà ïîêàç íà ñèëà è ñèãóðíîñò, ñ âðåìåòî ìîæå äà ñå îêàæå ïðåêîìåðåí àíãàæèìåíò îò ôèíàíñîâà è ïîëèòè÷åñêà ãëåäíà òî÷êà, íà òâúðäå ãîëÿì áðîé ôðîíòîâå. Ïðåç àïðèë, âúâ âñåêè ñëó÷àé, ïðåäñòàâèòåëè íà Áåëèÿ äîì äàäîõà äà ñå ðàçáåðå, ÷å Âàøèíãòîí âå÷å ñå çàíèìàâà ñ ðàçðàáîòêàòà íà "âòîðà âúëíà" íà ïðèåìàíå â ÍÀÒÎ.

Èçòî÷íèöè: "David Johnson's Russia List", OMRI, "International Herald Tribune"

(Èç "Guerre&Pace", ìàé 1997ã., ïðåâîä îò èòàëèàíñêè: "Èñêðè")